Trong buổi workshop, shark Thái Vân Linh đã có những nhận định về thị trường đầu tư mạo hiểm tại Việt Nam trong năm qua. Nhất là khi không chỉ Việt Nam mà cả thế giới vừa trải qua những biến động lớn như đại dịch, xung đột hay sự lao dốc tiền điện tử...

Shark Linh cho rằng thị trường đầu tư mạo hiểm (Venture capital - VC) sau những sự kiện biến động thế giới đã có nhiều điểm mới. Song khi nhìn lại toàn bộ quá trình từ lúc hình thành thị trường đến nay, những điểm này hầu như đã diễn ra trong quá khứ theo các hình thức khác nhau. Biên độ lên xuống không khác biệt mấy so với thời điểm hiện tại.

Theo đó, các startup non trẻ dự định dấn thân vào thị trường và "thử lửa" trước các quỹ đầu tư mạo hiểm ngoài thích nghi với tình thế mới, cũng cần đáp ứng những yếu tố quan trọng cơ bản.

Yếu tố quyết định giá trị và tiềm năng startup trong thị trường mới

Với cương vị là cố vấn cấp cao của một trong những quỹ đầu tư mạo hiểm lớn tại Việt Nam, bà Linh cho biết các quỹ ở thời điểm hiện tại sẽ dựa trên những biến động và điểm mới này để lựa chọn công ty phù hợp. Song những yếu tố đánh giá hầu như không có nhiều thay đổi khi vẫn xoay quanh vấn đề con người, định hướng phát triển và khả năng thích ứng khi đối mặt biến động.

Yếu tố đầu tiên bà Linh đề cập là đội ngũ nhân sự và người lãnh đạo. "Điều đầu tiên cần xem xét là con người. Chẳng hạn như những nhân sự công ty này và lãnh đạo của họ đã từng hợp tác với nhau chưa, làm việc trong bao lâu, có dày dạn kinh nghiệm hay khả năng đào sâu hơn trong lĩnh vực họ lựa chọn không...", bà Linh cho biết.

Ngoài ra, Shark Linh cũng nhấn mạnh cần xét cả khả năng xoay chuyển tình thế và chấp nhận đổi mới của startup. Khi mô hình kinh doanh họ chọn không đủ sức tồn tại, liệu họ có đủ sức khởi đầu lại với một mô hình mới tiềm năng hơn hay không... Đó là những điều VC quan tâm ở thời điểm hiện tại.

Yếu tố thứ hai CEO TVL Group đề cập là khả năng sản phẩm startup tồn tại trong thị trường rộng lớn. Đây cũng là thứ giúp bảo chứng tốc độ và quy mô tăng trưởng của doanh nghiệp, góp phần thuyết phục các quỹ đầu tư trong các vòng gọi vốn.

Bà Trần Hoài Phương, Phó chủ tịch và Quản lý đầu tư tại Việt Nam của Quỹ Wavemaker Partners cũng liệt kê ra bốn yếu tố quyết định khi lựa chọn một thương vụ. Thứ nhất là thị trường đang tồn tại những vấn đề "nhức nhối" nào. Nếu đánh giá một startup công nghệ, Wavemaker sẽ xem xét liệu các bên liên quan có đồng ý xuống tiền cho giải pháp công nghệ công ty này đề xuất hay không.

Thứ hai là tố chất người lãnh đạo. Theo bà Phương, câu hỏi đầu tiên cần trả lời là vì sao founder này lại được đội ngũ nhân sự lựa chọn là người đứng ra giải quyết các vấn đề cho startup này. Ngoài ra việc anh ta có những cống hiến gì cho xã hội, hoài bão, kinh nghiệm, hiểu biết và trải nghiệm cá nhân đến đâu... cũng cần được cân nhắc kỹ càng.

Thứ ba là yếu tố tin tưởng và đồng hành. Bà Phương nhận định trong "vùng sương mù" mà cả VC lẫn startup đối mặt, họ cần tin tưởng "nắm tay nhau" để cùng vượt qua. Cả hai phía đều cần trân trọng giá trị của nhau và lựa chọn đối tác phù hợp nhất để có thể đi bền, đi lâu và vượt qua những trở ngại dễ dàng hơn.

Và cuối cùng là tiềm năng thị trường. Nữ Phó chủ tịch Wavemaker cho biết sẽ xem xét liệu "miếng bánh" mà startup mời gọi VC có đủ béo bở, tổng doanh thu và định giá đạt bao nhiêu trong 5 năm tới.

Ngành nào phù hợp startup ở hiện tại

Để đáp ứng các yếu tố Shark Thái Vân Linh và Phó chủ tịch Trần Hoài Phương đưa ra ở trên, startup trước tiên cần lựa chọn đúng ngành nghề xu hướng, thị trường nào đủ tiềm năng, mới mẻ và hứa hẹn.

Chia sẻ về những ngành hút nhiều startup trong thời điểm hiện tại ở Việt Nam, ông Tiến Nguyễn, Đồng sáng lập Wiziin Inc & Earth Venture Capital, dự đoán yếu tố nhân lực sẽ dẫn dắt thị trường trong thời gian tới. "Tùy theo nhân lực tại khu vực, lãnh thổ được chọn để khởi nghiệp chuyên về thứ gì, ngành đó khả năng cao sẽ trở thành xu thế mà các startup hướng đến", vị founder Wiziin cho biết.

Đơn cử tại Việt Nam thời gian qua, nhân lực các lĩnh vực game, điện tử, công nghệ... nổi lên với những "cú hit" thành tựu, thu hút nhiều sự chú ý. Ông Tiến nhận định đây tạm thời đang là thứ nhân lực nội địa làm khá tốt và hứa hẹn trở thành "ngành hot" trên thị trường. Tuy nhiên đây có thể chỉ là xu thế tạm thời bởi cả ông Tiến Nguyễn và bà Thái Vân Linh đều đồng tình rằng thị trường đầu tư mạo hiểm thay đổi nhanh về ngành nghề.

Hai vị lãnh đạo ví nơi startup và quỹ đầu tư mạo hiểm cùng đứng là một "biển sương mù" với nhiều biến đổi khó lường. Tuy nhiên cũng chính sự "mơ hồ" đó đã buộc hai bên phải có những bước đi vững chắc cùng nhau để đưa ra những quyết định và lựa chọn mô hình phù hợp với thị trường. "Bước thêm một bước sẽ càng nhìn rõ hơn viễn cảnh chung của cả VC lẫn startup ngay trước mặt. Từ đó đôi bên sẽ có những định hướng chắc chắn hơn cho bước tiếp theo", shark Linh nói.

Nhân lực là yếu tố quyết định giá trị startup

Là một trong những startup thành công kêu gọi vốn kể cả trong thời dịch, JobHopin nhanh chóng thu hút nhiều sự chú ý của giới đầu tư lẫn khởi nghiệp ngay từ khi mới có mặt trên thị trường. Đây cũng là nền tảng tuyển dụng công nghệ AI đầu tiên tại Việt Nam.

Nhìn lại hành trình gầy dựng nên JobHopin hiện tại, Kevin Tùng Nguyễn tự hào khi đã có những đóng góp tích cực, ý nghĩa cho kinh tế - xã hội Việt Nam. Nhất là khi tâm huyết của ông và toàn đội ngũ công ty mang lại những giá trị tích cực cho nhiều người. Tương tự shark Linh và bà Trần Hoài Phương, vị founder JobHopin cho rằng con người là yếu tố quan trọng giúp quyết định thành bại của một startup.

Đó cũng là lý do từ những ngày đầu tiên startup này lựa chọn đi sâu vào giải quyết bài toán dữ liệu nhân sự tri thức tại Việt Nam, giúp thống kê chính xác nhu cầu nhân lực của những doanh nghiệp trong nước. Bằng việc ứng dụng công nghệ AI vào việc sàng lọc và "ghép đôi", JobHopin giúp rút ngắn thời gian và các bước truyền thống trong việc tuyển dụng và tìm kiếm nhân sự.

Ngoài chia sẻ kinh nghiệm làm sao thu hút thành công sự chú ý của các quỹ đầu tư, vị CEO JobHopin cũng khuyên các startup trẻ tại Việt Nam tự tin hơn trên hành trình gọi vốn. Hiện nay không thiếu những startup có founder trẻ cả trong lẫn ngoài nước, thậm chí chạm ngưỡng "kỳ lân". Ông hy vọng rằng ngày càng có nhiều người đạt được những thành tích đó và tạo nên một cộng đồng startup Việt lớn mạnh.

Workshop "Kinh nghiệm thực chiến: Thu hút vốn tại các quỹ đầu tư mạo hiểm" thuộc khuôn khổ chương trình Starup Việt 2022, do Báo điện tử VnExpress tổ chức thường niên. Workshop là một trong những hoạt động chính của chuỗi sự kiện, nhằm chia sẻ tri thức và mang lại cơ hội kết nối đầu tư tiềm năng cho những người trẻ đam mê khởi nghiệp.